Μια είδηση σήμερα μου τράβηξε την προσοχή. Η εξής: «Αντιπροσωπεία των Ελλήνων Πομάκων μεταβαίνει στη Βουλγαρία, όπου θα συμμετάσχει σε συνάντηση-συνέδριο των Πομάκων. Συμμετέχουν Πομάκοι από τις Βρυξέλλες, την Τουρκία, την πρώην Γιουγκοσλαβία και τη Βουλγαρία…». Σκέφτηκα, λες επιτέλους οι Πομάκοι της Θράκης να διεκδικήσουν τη δική τους πολιτιστική ταυτότητα, μακριά από κάθε προσπάθεια σφετερισμού της εθνικότητας τους; Ας ελπίσουμε.
Οι Πομάκοι, κατοικούν κυρίως στη Θράκη, στον ορεινό όγκο της Ροδόπης, εδώ και χιλιάδες χρόνια. Η οροσειρά Ροδόπη βρίσκεται στο μεγαλύτερο μέρος της μέσα στη Βουλγαρία και οι περισσότεροι Πομάκοι ζουν εκεί, ενώ η πλειοψηφία τους στην Ελλάδα βρίσκεται στο νομό Ξάνθης. Ο πληθυσμός των Πομάκων υπολογίζεται γύρω στις 350.000. Από αυτούς όμως μόνο οι 36.000 (απογραφή 1991) κατοικούν στην Ελλάδα (23.000 στο νομό Ξάνθης, 11.000 στο νομό Ροδόπης, 2.000 στο νομό Έβρου). Οι υπόλοιποι βρίσκονται κυρίως στη Βουλγαρία.
Μέχρι το 17ο αιώνα οι Πομάκοι ήταν κυρίως Χριστιανοί. Περί το τέλος του αιώνα αυτού, επειδή ζήλεψαν τη ζωή όσων από τους ομοφύλους τους είχαν αλλαξοπιστήσει (αυξημένα δικαιώματα, κρατική υποστήριξη, απαλλαγή από φόρους κλπ), αποφάσισαν όλοι μαζί ν' ασπαστούν τον Ισλαμισμό. Οι πρόκριτοι και κοινοτάρχες μαζί και με τους παπάδες τους, ως αντιπρόσωποι όλων των Πομάκων, κατέβηκαν από τη Ροδόπη στη Φιλιππούπολη και παρουσιάστηκαν στις πολιτικές και θρησκευτικές αρχές των Οθωμανών, στο δικαστήριο (κονάχ) και δήλωσαν την απόφαση τους να προσχωρήσουν στον Μουσουλμανισμό. Ο διοικητής φοβήθηκε το σκάνδαλο και τους παρέπεμψε στον τότε μητροπολίτη Φιλιππουπόλεως Γαβριήλ (1636-1672). Μάταια ο μητροπολίτης προσπάθησε κατηχώντας τους να τους μεταπείσει. Η περιτομή όλων των αντιπροσώπων έγινε πανηγυρικά στο παλιό τζαμί και κατόπιν, αφού γύρισαν στις πατρίδες τους, εξισλαμίστηκαν και οι άλλοι ομόφυλοι τους. Τότε κατεδαφίστηκαν πάνω στη Ροδόπη 218 εκκλησίες και 336 παρεκκλήσια. Αυτό είναι το χρονικό της αλλαξοπιστίας των Πομάκων. Αν και όμως αλλαξοπίστησαν οι Πομάκοι, δεν άλλαξαν αυτόματα και τις χριστιανικές τους συνήθειες, τα χριστιανικά ήθη και έθιμα τους, τις θρησκευτικές γιορτές τους. Μέχρι και σήμερα ακόμη διατηρούνται πολλές χριστιανικές συνήθειες, που σιγά-σιγά όμως όλο και ξεχνιούνται και αλλάζουν και χάνονται. Π.χ. σε πολλά χωριά της Ροδόπης οι Πομάκοι "σταυρώνουν" το ψωμί μόλις το πλάσουν, "σταυρώνουν" τα μωρά οι γυναίκες όταν αλλάζουν τα σπάργανα τους, ανάβουν καντήλια, ορισμένες γυναίκες χρησιμοποιούν εκφράσεις όπως "η Παναγιά μαζί σου" κ.λ.π. κ.λ.π.
Οι Πομάκοι έχουν μητρική την πομακική γλώσσα, η οποία σε ποσοστό 50% έως 70% (ανάλογα με τις διάφορες γλωσσικές εκτιμήσεις) είναι σλαβογενής. Έχει όμως τόσο τούρκικα στοιχεία, όσο και ελληνικά (κυρίως αρχαία ελληνικά). Επικοινωνούν, συνεννοούνται, τραγουδούν κι εκφράζουν τα συναισθήματα τους μ' αυτή τη γλώσσα, όμως έως πρόσφατα δεν την έγραφαν, διότι δεν είχε δημιουργηθεί ακόμη γραπτός λόγος της πομακικής γλώσσας και φυσικά δεν υπήρχαν σ' αυτή και γι' αυτή βιβλία γραμματικής, συντακτικού, λεξικά, λογοτεχνία. Το 1996 εκδόθηκε από τις εκδόσεις «Αίγειρος» της Θεσσαλονίκης, το τρίτομο έργο για την πομακική γλώσσα που εκπονήθηκε υπό την εποπτεία και την ενεργό συμμετοχή του δασκάλου Πέτρου Θεοχαρίδη.
Οι Βούλγαροι, στηριζόμενοι βασικά στο γλωσσικό τους ιδίωμα, τους διεκδικούν ως Βούλγαρους, ενώ οι Τούρκοι, στηριζόμενοι στο γεγονός ότι είναι μουσουλμάνοι, τους θεωρούν Τούρκους. Κατά τους Ρουμάνους, οι Πομάκοι είναι απομεινάρι αρχαίου θρακικού φύλου το οποίο διαδοχικά εκρωμαΐστηκε, εκσλαβίστηκε και εξισλαμίστηκε. Η επικρατέστερη άποψη μεταξύ των Ελλήνων ιστορικών είναι ότι οι Πομάκοι είναι απόγονοι του Παιονικού φύλου των Αγριάνων. Αυτή την άποψη, ότι δηλαδή οι Πομάκοι κατάγονται από την αρχαία ελληνική φυλή, παρουσίασαν και το 1946 στον ΟΗΕ και στους Αμερικανούς οι ίδιοι οι Πομάκοι (Ελλάδας και Βουλγαρίας) και ζήτησαν ως Έλληνες να ενταχθούν στην Ελλάδα. Με την πάροδο όμως των χρόνων και τη συνεχή και επίμονη πλύση εγκεφάλου που τους γίνεται άλλοτε από την Βουλγαρία και άλλοτε από την Τουρκία, συνοδευόμενη και από μια μακρόχρονη αδιαφορία της Ελλάδας, οι άνθρωποι αυτοί έχουν, κατά μεγάλο μέρος, χάσει τις εθνικές τους ρίζες και πλέουν σ’ ένα πέλαγος χωρίς πυξίδα εθνικού προσανατολισμού.
Η πολιτική της Ελλάδας σε ό,τι αφορά τους Πομάκους άλλαζε ανάλογα με τη πολιτική συγκυρία. Δεν είμαστε μακριά από το 1996, όταν για πρώτη φορά καταργήθηκε η περιβόητη «μπάρα». Τι ήταν η «μπάρα»? Ένα φυλάκιο με μπάρα στο δρόμο προς τα Πομακοχώρια. Η μπάρα σηκωνόταν, μόνο μετά από έλεγχο των χαρτιών και άδεια από την Αστυνομική Διεύθυνση Ξάνθης. Δηλαδή γινόταν συνοριακός έλεγχος μέσα στην Ελλάδα σε Έλληνες πολίτες. Οι Πομάκοι έτειναν, δυστυχώς, μέχρι τις τελευταίες δεκαετίες να διαμορφώνουν τουρκική συνείδηση. Και γι’ αυτό φταίμε κυρίως εμείς. Εμείς ή για να είμαι πιο ακριβής η επίσημη ελληνική πολιτική τους έστελλε κατευθείαν στο στόμα του νεοτουρκικού εθνικισμού. Το 1954 με το νομοθετικό διάταγμα (Ν.Δ.) 3065/1954, το οποίο μάλιστα φέρει και τον ηχηρό τίτλο «Περί τρόπου ιδρύσεως και λειτουργίας Τουρκικών Σχολείων Στοιχειώδους Εκπαιδεύσεως Δυτικής Θράκης», η ελληνική Κυβέρνηση υποχρέωσε όλα τα μουσουλμανικά σχολεία να ονομάζονται τουρκικά, για να πετύχει διάκριση από τα αντίστοιχα μουσουλμανικά της Βουλγαρίας. Και τούτο για να αποφύγει εκμετάλλευση από τους (κομμουνιστές τότε) Βούλγαρους της παρουσίας σλαβόφωνου πληθυσμού στη Θράκη. Προτίμησε δηλαδή να τους ρίξει στην αγκαλιά της Άγκυρας, παρά να παραδεχτεί ότι πρόκειται για σλαβόφωνο πληθυσμό. Το 1955 δόθηκε εντολή στον επιθεωρητή μουσουλμανικών σχολείων να οργανώσει συνέδρια Πομάκων δασκάλων για την εισαγωγή του λατινικού αλφαβήτου της τουρκικής γλώσσας, αφού οι Νεότουρκοι είχαν υιοθετήσει το λατινικό αλφάβητο. Η εισαγωγή της τουρκικής γλώσσας στα σχολεία των Πομάκων ολοκληρώθηκε το 1973. Οι Πομάκοι, μετά από αυτή την εξέλιξη, περιορίζονταν στο να μιλούν τη γλώσσα τους μόνο στο σπίτι. Αποτέλεσμα όλων αυτών ήταν να χαρίσουμε στους Τούρκους, ολόκληρη τη μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης, που αποτελείται από τους «τουρκογενείς», τους Πομάκους και τους Αθίγγανους.
Τα τελευταία χρόνια οι φωνές, μεταξύ των Πομάκων, που διεκδικούν την ιδιαίτερη πολιτιστική τους ταυτότητα, αυξάνονται. Σερφάροντας στο διαδίκτυο ανακάλυψα μια επιστολή που προέρχεται από μια ομάδα από αυτούς. Στην επιστολή αυτή επισημαίνονται, μεταξύ άλλων, με χιούμορ σε ορισμένα σημεία, και τα πιο κάτω: «Το μειονοτικό (τουρκικό) σχολείο δημιουργεί αγράμματους ανθρώπους… Τα παιδιά μας αναγκάζονται να μαθαίνουν μια γλώσσα ξένη προς αυτούς, την τουρκική. Αναγκάζονται από το ελληνικό κράτος και από την πολιτική των κεμαλιστών ρατσιστών της Τουρκίας και των εδώ πρακτόρων τους να εκτουρκίζονται γλωσσικά, να ξεχνούν τη μητρική τους γλώσσα τα πομακικά. Επίσης αναγκάζονται να μάθουν άθλια ελληνικά, αν και είναι η γλώσσα της πατρίδας τους. Επίσης μαθαίνουν λίγα αραβικά για το κοράνι, μαθαίνουν και αγγλικά και αύριο μπορεί να αναγκαστούν να μάθουν και κινέζικα, αν το απαιτήσει η ανερχόμενη υπερδύναμη η Κίνα. Ή ακόμα και μογγολικά, αν οι τούρκοι ισχυριστούν ότι ανακάλυψαν κανένα έγγραφο του Ατατούρκ που μιλάει (επιτέλους) για τους προγόνους των Τούρκων που μιλούσαν τα μπούγκα μπούγκα. Και ρωτάμε εμείς είναι σοβαρά πράγματα αυτά; Πώς είναι δυνατό να προοδέψουν τα παιδιά μας έτσι; Αλλά και οι δάσκαλοι μας που είναι Πομάκοι πώς να διδάξουν στα τουρκικά; Ποιος άθλιος νόμος και ποιοι άθλιοι πολιτικάντηδες αναγκάζουν να διδάσκουν Πομάκοι τα Πομακόπουλα τουρκικά;……» (βλ. ολόκληρη την επιστολή εδώ).
Δυστυχώς ο άθλιος νόμος που σπρώχνει τους Πομάκους να αυτοπροσδιορίζονται ως Τούρκοι είναι ελληνικός. Και είναι πολύ δύσκολο τώρα πια να αλλάξει. Γιατί ο αυτοπροσδιορισμός έχει ήδη συντελεστεί για πολλούς από αυτούς και η κατάργηση της διδασκαλίας της τούρκικης γλώσσας προσκρούει στα ανθρώπινα δικαιώματα.
-----------------------
Πηγές:
α) Βικιπαίδεια
26 σχόλια:
To θέμα είναι τι πιστεύουν οι ίδιοι οι Πομάκοι...
Εκεί παίζεται το παιγνίδι, παίζεται καλά;
Φοβερή ανάρτηση Μερόπη μου!!
Πολύ ενημερωτική για μένα τουλάχιστον που δεν ήξερα τίποτε από όλα αυτά και πίστευα και εγώ ότι οι Πομάκοι κατάγονται από τους Τούρκους!!
Θέλει πολιτική και διπλωματία που δυστυχώς το Ελληνικό Κράτος δεν διαθέτει και χαρίζει τελικά τους πολίτες του σε άλλα κράτη.
Μη ξεχνάμε και την ιστορία της δασκάλας στο Μ. Δέρειο που είναι πομακοχώρι και που η δασκάλα κατάφερε να τους κάνει να νοιώσουν ξένοι στον τόπο τους!.
-@Κομμούνι μου,
αυτό λέω κι εγώ. Τους σπρώξαμε να νιώθουν Τούρκοι
-@ Μαριάνα μου,
δυστυχώς σιγά σιγά τους σπρώξαμε στην αγκαλιά της Άγκυρας. Πιο φυσικό για μένα θα ήταν να νιώθουν Σλαβόφωνοι Έλληνες (λόγω της γλώσσας), παρά Τούρκοι. Κι όμως τους σπρώξαμε προς την Τουρκία.
Έχω ταξιδέψει δυο φορές στα Πομακοχώρια, όπου έμεινα και για λίγες μέρες. Ένα πράγμα που προσέχει κανείς περνώντας από τα χωριά είναι τα δορυφορικά πιατάκια στα κεραμίδια τους, στραμμένα ανατολικά... χαμογελαστοί και πανέμορφοι άνθρωποι οι Πομάκοι, αν και σκληρά πατριαρχικοί ως κοινωνία: πανέμορφες κοπέλες όπως της φωτογραφίας σου μεταμορφώνονται σε λίγα χρόνια σε κουρασμένες, πρόωρα γερασμένες φιγούρες - από την τεκνοποιία και τις χειρωνακτικές δουλειές - που κρυφοκοιτάζουν τους διαβάτες πίσω από μισόκλειστα παράθυρα. Παρ' όλα αυτά, οι φιλόξενοι και ζεστοί Πομάκοι σε αφήνουν κι εσένα με ένα χαμόγελο φεύγοντας...
-@ Γερέσιμε μου,
δεν έχω πάει στα πομακοχώρια, δυστυχώς. Μέχρι την Ξάνθη έφτασα. Διάβασα όμως ότι πρόκειται για απλοϊκό και χαρούμενο λαό. Θέλω να πάω, ίσως τα καταφέρω φέτος το καλοκαίρι.
O πολιτισμός μιάς χώρας φαίνετε και από το πόσο υπαρασπίζετε τα δικαιόματα των μειονοτήτων.
Εκανα 13 μήνες φαντάρος στο Διδυμότειχο παλαιότερα.
Οι Ελληνες μουσουλμάνοι εκεί έχει φροντίσει το κράτος να μην νιώθουν Ελληνες .
Αλλά ο ρατσισμός του κράτους δεν έχει γκετοποιήσει και τους Ελληνες τσιγκάνους ?
Οι πομάκοι έχουν υποφέρει περισότερο απο ότι άλλες μειονότητες στήν χώρα μας.
Όταν επί χούντας οι Πομάκοι κατέβαιναν στο παζάρι της Ξάνθης τους σταμάταγε ο φρουρός και τους ρώταγε:
Τι είστε εσείς;
Άνθρωποι απαντούσαν αυτοί.
Έλληνες ή Τούρκοι ήταν η επόμενη ηλίθια ερώτηση,οπότε μπορεί να καταλάβει κανείς το τελικό αποτέλεσμα.
Μερόπη καλημέρα,
Πολύ συνοπτικό περιεκτικό και διαφωτιστικό το σημερινό σου σημείωμα για όσα, άγνωστα στους πολλούς, συνέβησαν και συνεχίζουν να συμβαίνουν σε εκείνη την άκρη της Ελληνικής Επικράτειας σε βάρος των Πομάκων.
Κι εγώ από όσα έχω διαβάσει καταλήγω πως οι Πομάκοι είναι απόγονοι των αρχαίων Θρακών και προϋπήρξαν στην περιοχή και των Ελλήνων και των Τούρκων...
Όσο για την κοντόφθαλμη πολιτική της Ελλάδας για τους Πομάκους το μόνο που έχω να πω είναι πως το (σχεδόν) στο τίτλο της ανάρτησής σου θα μπορούσε να λείπει.
Μερόπη,
Σε ευχαριστώ γι αυτή την ανάρτηση.
Ούτε 'γω γνώριζα πολλά γι αυτή την περίπτωση.
Όμως το τραγικό είναι ένα.
Ότι κι εδώ ακολουθήθηκε η ίδια στενόμυαλη πολιτική που ακολουθήθηκε και στην Κύπρο με τους εξισλαμισμένους χριστιανούς, τους σημερινούς τουρκοκύπριους.
Είναι σαν να διάβαζα την ίδια περίπου ιστορία.
Κρίμα...
Έχω μια απορία (ή μαλλον πολλές): τι σταματάει έναν Πομάκο να στείλει το παιδί του σε ελληνικό σχολείο, αν το επιθυμεί; Απαγορεύεται ή απλά δεν υπάρχουν ελληνικά σχολεία στις περιοχές αυτές; Κι αν δεν υπάρχουν ελληνικά σχολεία, οι Έλληνες που ζουν εκεί πού στέλνουν τα παιδιά τους;
Πολύ ενημερωτική η ανάρτηση σου Μερόπη. Μολονότι ήξερα ότι οι Πομάκοι δεν ειναι Τούρκικης καταγωγής δεν ήξερα για τον νόμο του 1954 και τον χαρακτηρισμό τους από το ελληνικό κράτος.
Για την κατάργηση της μπάρας μου τα έχουν πει ανλυτικά φίλοι από Ξάνθη που σπουδάζαμε μαζί στη Θεσσαλονίκη.
Πολύ καλή ανάρτηση, μπράβο!
Λάθη χρόνων πολλών. και συμφωνώ με το ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΟ ΚΟΥΜΜΟΥΝΙ. Σημασία έχει τι θέλουν οι ίδιοι
Μερόπη μου η Ελλάδα είναι απλωχέρα δίνει δεν έχει σημασία τι ,φτάνει να δώσει .Μήπως πήραν τίποτε και από σένα και το δώσανε αλλού? λέω μήπως.
-Habilis μου.
συμφωνώ ότι οι Πομάκοι υπέφεραν πιο πολύ, ίσως γιατί συνδύαζαν δύο μαζί ιδιότητες. Αυτή του Μουσουλμάνου και του Σλαβόφωνου.
-@Αθεόφοβε μου,
και να φανταστείς ότι το 1946 πήγαν μόνοι τους στον ΟΗΕ και ζήτησαν να χαρακτηρίζονται Έλληνες.
-@ Μοναχικέ μου Λύκε,
το σχεδόν το έβαλα, γιατί υπάρχουν ακόμα μερικές φωνές από τους Πομάκους που διεκδικούν την ιδιαίτερη πολιτιστική τους ταυτότητα. Γι' αυτό μου φάνηκε ελπιδοφόρα η είδηση για Συνέδριο των Πομάκων.
-@Μιχάλη μου,
πράγματι βλέπω πολλές ομοιότητες με τους Τουρκοκύπριους. Είχα διαβάσει μάλιστα παλαιότερα ότι υπήρχαν μερικά τουρκοκυπριακά χωριά, όπως η Λουρουτζίνα, όπου δεν μιλούσαν την τουρκική γλώσσα, παρά την ελληνική (κυπριακή διάλεκτο).
Με την Ελλάδα σε μειονεκτική διπλωματική θέση μετά την ήττα στη Μικρασία η Τουρκία βρήκε ευκαιρία να οικειοπειηθεί τους Πομάκους,αυτή ήταν η αρχή,απο κει και πέρα δεν υπήρξε καμιά φροντίδα απο το επισημο ελληνικό κράτος
-@Σοφία μου,
η περιοχή με τα Πομακοχώρια, είναι ορεινή και κάπως απομονωμένη. Εκεί οι κάτοικοι είναι κατά συντριπτική πλειοψηφία Πομάκοι. Τα σχολεία λοιπόν που λειτουργούν εκεί είναι αυτά τα Μειονοτικά Τουρκικά που λέω στην ανάρτηση. Εξάλλου στα σχολεία αυτά διδάσκονται και το κοράνι που ως Μουσουλμάνοι το επιθυμούν. Έχουν βέβαια και μάθημα ελληνικής γλώσσας, αλλά είναι δευτερεύον σε σχέση με την τουρκική γλώσσα. Π.χ. την αριθμητική τη διδάσκονται στην τουρκική, ενώ θα ήταν πιο λογικό να τη διδάσκονται στην ελληνική που είναι και η επίσημη γλώσσα του κράτους που ζουν.
-@Νdn μου,
τι αίσχος ήταν πάλι αυτή η μπάρα!!
Κι εμένα αυτός ο νόμος του 54 μου φαίνεται εντελώς ανεξήγητος. Η Συνθήκη της Λωζάνης τη μειονότητα τη χαρακτηρίζει Μουσουλμανική και όχι Τουρκική, ακριβώς για να περιλάβει και τους Πομάκους και τους Αθίγγανους. Κι έρχεται το ίδιο το Κράτος να χαρακτηρίζει τα σχολεία τους Τούρκικα και την εκπαίδευση τους τουρκική.
-@ Χασοδίκη μου σ' ευχαριστώ.
-@Φλούφλη μου, δεν έχω αντίρρηση, τη μεγαλύτερη σημασία έχει πώς νιώθουν οι ίδιοι. Το θέμα όμως είναι ότι εμείς τους σπρώξαμε να νιώθουν πιο πολύ Τούρκοι.
-@Σταλαματιά μου,
ξέρω τι ακριβώς εννοείς.....Δυστυχώς.
-@ Vad μου,
Η Άγκυρα βρήκε πρόσφορο έδαφος και το έκανε. Μέχρι και μπάρα τους είχε βάλει το κράτος, λες και ήταν εχθροί. Έλληνες πολίτες είναι.
Η ιστορία με τους Πομάκους είναι πολύ γνωστή για όσους παρακολουθούν τα Ελληνικά πράγματα. Έγιναν λάθη πολλά, όπως και για άλλα σοβαρά ζητήματα. Το θέμα είναι, τι κάνουμε σήμερα. Ποια κίνητρα θα μπορούσαν να δοθούν στην ομάδα αυτή του πληθυσμού για να ακολουθήσουν άλλες διαδρομές...
Ας λύσουμε όμως, σοβαρότερα θέματα και βλέπουμε...
Πάντως, το όλο ζήτημα άπτεται πολλών παραμέτρων, μεταξύ των οποίων, -όσο και να μην μας αρέσει-ο στείρος ρατσισμός μας.
Η "μπάρα" που μόνιμα έχουμε στο μυαλό μας και δεν αφήνει τις νέες ιδές να ανθίσουν...
Και τα παραδείγματα είναι άπειρα γι' αυτούς που παροικούν στην Ιερουσαλήμ, στην Αθήνα ή τη Λευκωσία...
Εξαιρετικα εμπεριστατωμενη αναρτηση Μεροπη μου. Ειναι τοσο μπερδεμενα τα πραγματα και οριακα στα συνορα πολλων κρατων, και τοσο δολιες οι εκατερωθεν προσπαθειες που πιστευω οτι ακομα και οι ιδιοι παρασυρονται στα πιστευω τους. Και σε κατι τετοιες περιπτωσεις ξυπνα (και οχι αδικα) μεσα τους το αισθημα της ανεξαρτησιας. Ομορφα προσωπα, πολυ ομορφα.
-@ Δέσποινα μου,
όπως λέω και στο ποστ οι Πομάκοι έχουν μια ιδιαίτερη πολιτιστική ταυτότητα και είναι κρίμα που έχουν πείσει πολλούς (τους περισσότερους θα έλεγα) ότι είναι Τούρκοι.
Καλό τριήμερο να έχεις.
Πολύ ενδιαφέρον Μερόπη!
Πάντως γενικά το θέμα των μειονοτήτων στα Βαλκάνια είναι πολύ περίπλοκο, εν μέρει και λόγω του παράγοντα της θρησκείας. Για παράδειγμα, όλες οι ελληνοτουρκικές συμφωνίες (συμπεριλαμβανομένης της ανταλλαγής πληθυσμών)στηρίχτηκαν στο κριτήριο της θρησκείας, με αποτέλεσμα οποιοσδήποτε μουσουλμάνος να θεωρηθεί Τούρκος κι οποιοσδήποτε χριστιανός Έλληνας. Αυτό αυτομάτως στενεύει το περιθώριο που έχει ο καθένας να αυτοπροσδιοριστεί.
Μια μικρή διόρθωση: καλύτερα αντί για "νεοτουρκικό εθνικισμό" να αναφέρεσαι σε "τουρκικό εθνικισμό". Οι Νεότουρκοι αποτέλεσαν ένα πολύ συγκεκριμένο ιδεολογικό/πολιτικό ρεύμα και οτιδήποτε "νεοτουρκικό" έχει να κάνει με την εποχή που επικράτησαν στην Οθωμανική Αυτοκρατορία (χοντρικά 1908-1918).
Ως Θρακιώτης θα πω ότι οι πομάκοι έχουν τουρκοποιηθεί λόγω της κοντόφθαλμης ελληνικής πολιτικής, όπως πολύ σωστά έγραψε η Μερόπη.
Τώρα πια είναι αργά και τα πομάκικα μιλιούνται μόνο στο σπίτι ή από τους γέρους. Το πουλάκι πέταξε.
Πρέπει να αναγνωρίσουμε τέλος στον Γ.Παπανδρέου το ότι το 1996 ήταν αυτός ως Υπουργός Εξωτερικών που κατήργησε την μπάρα.
Τι κρίμα που δεν το είχε αντιληφθεί ο πατέρας του πιο παλιά.
doctor
Δημοσίευση σχολίου