Λίγα λόγια για τις offshore εταιρείες

Offshore εταιρεία! Κατά μια άποψη, η λύση για απρόσκοπτη επιχειρηματική δραστηριότητα χωρίς πολλές γραφειοκρατικές διαδικασίες και φόρους. Κατ’ άλλη όμως άποψη η λύση για κάθε φοροφυγά, για όποιον θέλει να κρύψει το μαύρο χρήμα που απέκτησε, χωρίς πόθεν έσχες και άλλους ενοχλητικούς ελέγχους, αλλά και για όποιον θέλει να αποφύγει να του πάρει η/o σύζυγος μέρος των περιουσιακών του στοιχείων, μετά το διαζύγιο.
Οι οffshore εταιρείες, οι υπεράκτιες ή εξωχώριες, όπως ονομάζονται στην ελληνική έννομη τάξη, είναι οι εταιρείες που έχουν την καταστατική τους έδρα στο εξωτερικό και συγκεκριμένα σε μια από τις χώρες που θεωρούνται φορολογικός παράδεισος, ενώ η πραγματική τους έδρα, δηλαδή το κέντρο της διοίκησης και της δραστηριότητας τους βρίσκεται σε άλλη χώρα. Οι εταιρείες αυτές εμφανίστηκαν αρχικά σε μικρά κράτη (κυρίως σε βρετανικές αποικίες), όπως τα νησιά της Καραϊβικής, των οποίων η οικονομική ανάπτυξη με άλλους τρόπους ήταν δύσκολη. Αναπτύχθηκαν δε μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο με γρήγορους ρυθμούς.

Οι offshore εταιρείες, σε σχέση με τις εγχώριες (εταιρείες), έχουν τα εξής πλεονεκτήματα, για τον ιδιοκτήτη τους: 

• Χαμηλή που φτάνει τα όρια της μηδαμινής φορολόγηση, σύμφωνα με τη νομοθεσία του κράτους ίδρυσής της. Βέβαια το πλεονέκτημα αυτό, τουλάχιστον ως προς τα ακίνητα που αποκτώνται στην Ελλάδα, υποχώρησε με το Ν. 3842/2010 που θα αναφερθεί εκτενέστερα πιο κάτω.
• H ταχύτητα και η απλότητα της διαδικασίας σύστασής τους. Συγκεκριμένα μια υπεράκτια εταιρεία μπορεί να συσταθεί σε μία μόλις ημέρα και χωρίς καμία προετοιμασία σε αντίθεση με τις ελληνικές εταιρείες που απαιτούν χρονοβόρες διαδικασίες.
• Η offshore εταιρεία παρέχει εχεμύθεια, ανωνυμία, εμπιστευτικότητα και τήρηση του απορρήτου. Η δυνατότητα διατήρησης της ανωνυμίας του μετόχου (η οποία πολλές φορές εξασφαλίζεται μέσα από δαιδαλώδεις διαδρόμους ιδρύσεως πολλών εταιρειών, ώστε η μια να είναι μέλος της άλλης) είναι το σημαντικότερο πλεονέκτημα γι’ αυτόν που επιλέγει αυτόν τον τύπο της εταιρείας. Έτσι αποφεύγει και το πόθεν έσχες τόσο σε περιπτώσεις απόκτησης περιουσιακών στοιχείων μεγάλης αξίας, όσο και σε περιπτώσεις εσόδων από παράνομες δραστηριότητες. Επίσης αποφεύγει και τους δανειστές του, ακόμα και διεκδικήσεις από το/τη σύζυγο.
• Το χαμηλό κόστος σύστασης και λειτουργίας τους. Μια εξωχώρια εταιρεία μπορεί να συσταθεί με έξοδα που ανέρχονται περί τα 1000 δολάρια ΗΠΑ, ενώ τα ετήσια έξοδα λειτουργίας της κυμαίνονται μεταξύ 500 και 1000 δολαρίων ΗΠΑ, ανάλογα με τη χώρα ίδρυσης της.

Αυτό το χρονικό διάστημα οι offshore εταιρείες βρίσκονται στην επικαιρότητα, λόγω της, μέσω αυτών, αφενός μεν διακίνησης του μαύρου χρήματος των ταμείων της SIEMENS και αφετέρου της νομής πολυτελών ακινήτων από διάφορους επώνυμους (πολιτικούς και μη). Ως προς το δεύτερο ας πούμε δυο λόγια παραπάνω. Έχει παρατηρηθεί στην Ελλάδα ότι τα πολύ ακριβά ακίνητα και πολλές πολυτελείς κατοικίες, μέχρι τώρα τουλάχιστον, τις νέμονται οι ιδιοκτήτες τους, μέσω offshore εταιρειών, οι οποίες ιδρύονται ειδικά για το λόγο αυτό. Πολλοί μάλιστα από τους πραγματικούς αυτούς ιδιοκτήτες εμφανίζονται (δήθεν) να πληρώνουν ενοίκιο στις εταιρείες αυτές. Οι λόγοι? Πολλοί. Οι κυριότεροι είναι αυτοί που αναφέρονται παραπάνω. Δηλαδή η αποφυγή της φορολογίας, του ελέγχου του πόθεν έσχες, των δανειστών και των διεκδικήσεων από τη/το σύζυγο. Αλλά, πάνω απ’ όλα το ξέπλυμα μαύρου χρήματος.
Η πολιτεία θέλοντας να αντιμετωπίσει το φαινόμενο αυτό, λόγω του οποίου χάνει μεγάλα ποσά από τη φορολόγηση του κεφαλαίου, αλλά και του εισοδήματος των πραγματικών ιδιοκτητών των offshore εταιρειών (αφού η απόκτηση περιουσιακών στοιχείων αποτελεί φορολογικό τεκμήριο για το εισόδημα του προσώπου), θέσπισε, προσπαθώντας να αναπληρώσει τα χαμένα έσοδα, ετήσιο φόρο επί της αντικειμενικής αξίας των ακινήτων που ανήκουν στις εταιρείες αυτές. Με το νόμο 3091/2002 ο εν λόγω φόρος ανερχόταν σε ποσοστό τρία τοις εκατό (3%) ετησίως επί της ανωτέρω αξίας. Με το άρθρο όμως 57 του νόμου 3842/2010 (ΦΕΚ Α΄ 58/23-4-2010) ο φόρος αυτός αυξήθηκε σε δεκαπέντε τοις εκατό (15%) ετησίως (υπάρχουν ορισμένες εξαιρέσεις, τις οποίες όποιος ενδιαφέρεται μπορεί να τις διαβάσει στο νόμο). Με το μέτρο αυτό της φορολόγησης, ο πραγματικός ιδιοκτήτης ουσιαστικά οδηγείται στην «απώλεια» του ακινήτου του σε μερικά χρόνια. Ας πούμε ένα παράδειγμα. Αν κάποιος διαθέτει πολυτελές ακίνητο στην Αθήνα, στην οδό Διονυσίου Αρεοπαγίτου, αντικειμενικής αξίας, ας πούμε, 1,2 εκατομμυρίων ευρώ και το έχει «γράψει» σε offshore εταιρεία, τότε, από φέτος, θα πληρώνει 180.000 ευρώ ετησίως ως ειδικό φόρο. Σε 6-7 χρόνια θα έχει πληρώσει φόρο ίσο με την αντικειμενική του αξία. Θα σκεφτείτε ίσως. Τότε όλοι οι ιδιοκτήτες (οι πραγματικοί) θα έχουν σπεύσει να αγοράσουν(!) το ακίνητο τους από την offshore εταιρεία ή θα σπεύσουν να το κάνουν, εντός του ορίου που θέτει ο νόμος (μέχρι το Φθινόπωρο). Χμμμμμμμμ, η αλήθεια είναι ότι έγινε ήδη (ονόματα δεν λέμε, «υπολήψεις» δεν θίγουμε) ή θα γίνει κι αυτό μέχρι το Φθινόπωρο. Όμως μην είστε σίγουροι ότι όλοι θα το κάνουν. Οι χωμένοι πολύ βαθιά στο ξέπλυμα μαύρου χρήματος, δηλαδή χρήματος που απέκτησαν από παράνομες δραστηριότητες, δεν θα πάψουν να φτιάχνουν offshore εταιρείες και να αγοράζουν ακίνητα, ακόμη κι αν ο φόρος είναι μεγάλος, ακόμα και αν σε μερικά χρόνια πληρώσουν διπλά και τριπλά την αξία του ακινήτου. Ειδικά αν η ροή του "μαύρου χρήματος" είναι συνεχής.