Η Ντορέτα και το δημοψήφισμα....

Η Ντορέτα είναι ένα από τα πιο χαμογελαστά πλάσματα που έχω γνωρίσει. Είναι μια νέα κοπέλα, 27 χρονών, που εργάζεται ως κομμώτρια στο κομμωτήριο, όπου χτενίζομαι εδώ και αρκετά χρόνια. Είναι πάντα γλυκομίλητη και χαρούμενη. Όταν την πρωτογνώρισα και για αρκετό διάστημα δεν είχα καμιά αμφιβολία ότι είναι Ελληνίδα. Τίποτε δεν πρόδιδε άλλη καταγωγή. Ώσπου μια μέρα μου ομολόγησε ότι είναι Αλβανίδα. Γνήσια (Αλβανίδα) όχι ομογενής από τη Β. Ήπειρο. Βρίσκεται στην Ελλάδα από εννιά χρονών. Τέλειωσε το Δημοτικό Σχολείο και το Γυμνάσιο εδώ. Λύκειο δεν πήγε, γιατί έπρεπε να εργαστεί. Φοίτησε λοιπόν ένα χρόνο σε μια επαγγελματική σχολή και έμαθε κομμωτική. Βγήκε δε στη βιοπάλη από 17 χρονών. Παντρεύτηκε στα 18 της χρόνια με ομοεθνή της (ο οποίος επίσης διαμένει νόμιμα στην Ελλάδα από πολλά χρόνια) και έκανε δύο παιδιά, τα οποία ελάχιστα αλβανικά γνωρίζουν. Όλα τα μέλη της οικογένειας μιλούν ελληνικά μεταξύ τους. Δεν μου το είπε απλώς. Το διαπίστωσα και μόνη μου, όταν μια μέρα τους συνάντησα στο δρόμο. Δεν ξεχώριζαν από μια μέση ελληνική οικογένεια, παρά μόνο, ίσως, στο ότι ήταν πιο χαρούμενοι από τους περισσότερους από μας.

Γιατί τα γράφω όλα αυτά? Μα φυσικά γιατί σκέφτομαι το σάλο που ξεσηκώθηκε σχετικά με το νομοσχέδιο του Υπουργείου Εσωτερικών που προβλέπει αφενός μεν το δικαίωμα των νόμιμων μεταναστών να ψηφίζουν στις δημοτικές εκλογές και να εκλέγονται στα δημοτικά όργανα και αφετέρου την απόκτηση ιθαγένειας από τα παιδιά τους. Στην τελευταία αυτή περίπτωση είναι αλήθεια ότι δεν απαιτείται σε όλες τις περιπτώσεις οι γονείς να έχουν νόμιμη άδεια παραμονής, αλλά απαιτούνται άλλες προϋποθέσεις που φανερώνουν ισχυρό δεσμό του παιδιού με την Ελλάδα (φοίτηση σε ελληνικό σχολείο κλπ). Ήδη προτάθηκε από τον ΛΑΟΣ η διεξαγωγή δημοψηφίσματος πάνω στο θέμα αυτό. Δυστυχώς βλέπω μια τάση εθνικισμού και ξενοφοβίας, όχι μόνο στους οπαδούς των δεξιών και κεντροδεξιών κομμάτων, αλλά ακόμα και μεταξύ των οπαδών κομμάτων που θεωρούνται «προοδευτικά». Φοβάμαι λοιπόν ότι αν διεξαχθεί το δημοψήφισμα, δύσκολα η Ντορέτα και η οικογένεια της θα μπορέσουν να απολαύσουν τα στοιχειώδη πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα που προβλέπει το πιο πάνω νομοσχέδιο. Δεν έχουμε, αρκετοί από μας, αντιληφθεί ότι η περιθωριοποίηση, γκετοποίηση και εξαθλίωση των μεταναστών βλάπτει γιατί οδηγεί, μεταξύ άλλων, στην αύξηση της εγκληματικότητας και των ασθενειών, ενώ η ενσωμάτωση τους στην ελληνική κοινωνία είναι προς όφελος όλων μας.

Τι πιστεύω? Κατ’ αρχάς δεν είμαι απ’ αυτούς που έχουν τη γνώμη ότι δεν μπορεί, θεωρητικά, να διεξαχθεί δημοψήφισμα για το θέμα των δικαιωμάτων των μεταναστών. Δεν είναι το ίδιο θέμα με αυτό της αναγραφής του θρησκεύματος στις ταυτότητες. Στην περίπτωση των ταυτοτήτων, επειδή το θέμα άπτεται της θρησκευτικής ελευθερίας και της προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που δεν εξαρτώνται από τις αντιλήψεις της πλειοψηφίας, δεν μπορεί να διεξαχθεί σχετικό δημοψήφισμα. Όσον αφορά όμως το ζήτημα των δικαιωμάτων στους μετανάστες, θεωρητικά πάντοτε, μπορεί να αποτελέσει θέμα δημοψηφίσματος. Σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 44 παρ. 2 του Συντάγματος, δημοψήφισμα μπορεί να διεξαχθεί, ύστερα από απόφαση των 3/5 του συνόλου των βουλευτών, είτε για κρίσιμα εθνικά ζητήματα είτε για ψηφισμένα νομοσχέδια που ρυθμίζουν σοβαρό κοινωνικό ζήτημα. Πιστεύω όμως ότι η Κυβέρνηση δεν πρέπει να υποκύψει στο δίλημμα του δημοψηφίσματος που έθεσε ο ΛΑΟΣ, το οποίο (δίλημμα) κατά τη γνώμη μου, μόνο κατ’ επίφαση είναι δημοκρατικό. Και γιατί αυτό? Επειδή θα δώσει την ευκαιρία σε ακροδεξιούς κύκλους να ξυπνήσουν σε πολλούς ανώριμους «Έλληνες», ίσως άθελα τους, ξενοφοβικά και ρατσιστικά αισθήματα. Η Κυβέρνηση διαθέτει νωπή λαϊκή εντολή. Στο εκλογικό της πρόγραμμά περιλαμβάνεται αφενός μεν η παροχή δικαιώματος ψήφου στις δημοτικές εκλογές στους ΝΟΜΙΜΟΥΣ (να μη το ξεχνάμε αυτό) μετανάστες, καθώς και η παροχή ελληνικής ιθαγένειας, υπό προϋποθέσεις, στη δεύτερη γενιά των μεταναστών. Ας προχωρήσει λοιπόν, χωρίς δημοψηφίσματα που το μόνο που μπορεί να πετύχουν είναι ο διχασμός των πολιτών. Η πολιτική ηγεσία, οφείλει, σε αρκετά θέματα να είναι μπροστά από το λαό, όχι πίσω του.

Προσθήκη:

Επειδή αντιλήφθηκα ότι πολλοί μπερδεύουν τις έννοιες ιθαγένεια, υπηκοότητα και εθνικότητα θα ήθελα να διευκρινίσω τα εξής:

Ιθαγένεια είναι μια νομική ιδιότητα. Πρόκειται δηλαδή για έναν νομικό δεσμό δημοσίου δικαίου που συνδέει το πρόσωπο με ορισμένο κράτος. Από την ύπαρξη ή μη της ιδιότητας αυτής εξαρτώνται τα πολιτικά και πολλά από τα ατομικά δικαιώματα αλλά και οι υποχρεώσεις του προσώπου έναντι του κράτους, του οποίου έχει την ιθαγένεια. Όσοι έχουν την ιθαγένεια ενός κράτους ονομάζονται ημεδαποί (ως προς το κράτος αυτό), ενώ όσοι έχουν διαφορετική ή καμία ιθαγένεια ονομάζονται αλλοδαποί.

Η υπηκοότητα, στην ελληνική έννομη τάξη τουλάχιστον, έχει ακριβώς την ίδια έννοια με την ιθαγένεια. Είναι δηλαδή έννοιες ταυτόσημες (βλ. και Ζωής Παπασιώπη -Πασιά "Δίκαιο Ιθαγένειας", 2006, σελ. 126).

Η εθνικότητα είναι πραγματική ιδιότητα και αποτελεί τον πραγματικό δεσμό ενός προσώπου με ένα έθνος. Όσοι ανήκουν στο ίδιο έθνος ονομάζονται ομογενείς ή ομοεθνείς, ενώ οι άλλοι αλλογενείς ή αλλοεθνείς. Είναι δυνατόν ένας αλλογενής να έχει την ελληνική ιθαγένεια, ενώ συχνά ένας Έλληνας ομογενής μπορεί να είναι αλλοδαπός.

Για τις πιο πάνω έννοιες βλέπε πιο αναλυτικά εδώ.