Κύπρος - Ιστορική Διαδρομή (α΄ μέρος)

Ξέρω ότι πολλοί από σας τους Ελλαδίτες φίλους μου ενδιαφέρονται πραγματικά για την Κύπρο και το πρόβλημα της. Πόσοι όμως αλήθεια γνωρίζουν έστω και στοιχειώδη πράγματα για την πολυτάραχη ιστορία του νησιού? Πόσοι γνωρίζουν ότι από την Κύπρο πέρασαν πολλά φύλα και λαοί (περισσότεροι απ’ αυτούς που πέρασαν από τον ευρύτερο ελλαδικό χώρο)? Άλλοι απ’ αυτούς ήταν κατακτητές (εισβολείς) και άλλοι απλώς άποικοι που εγκαταστάθηκαν στο νησί με ειρηνικό τρόπο…

Σήμερα θα επιχειρήσω να αναφέρω μια όσο το δυνατό πιο σύντομη ιστορική αναδρομή που θα φτάνει μέχρι την Τουρκοκρατία. Νομίζω ότι είναι απαραίτητη αυτή η αναδρομή για να κατανοηθεί καλύτερα η σύγχρονη ιστορία της Κύπρου. Στο επόμενο θα αναφέρω τα νεότερα γεγονότα που σημάδεψαν το νησί μου.

Σύμφωνα με τη νεώτερη θεωρία το νησί Κύπρος αναδύθηκε από τη θάλασσα, εξαιτίας της μετακινήσεως της αφρικανικής προς την ασιατική πλάκα κα συμπιέσεως στην περιοχή, πράγμα που σημαίνει ανύψωση. Μήπως αυτό σας θυμίζει την ανάδυση της Κύπριας θεάς Αφροδίτης από τη θάλασσα? Το όνομα της η Κύπρος το πήρε από την ετεοκυπριακή ονομασία του χαλκού, κοιτάσματα του οποίου υπήρχαν άφθονα στο νησί. Από την ονομασία αυτή θα παραχθεί το όνομα του χαλκού σε αρκετές γλώσσες (cuprum, kupfer κλπ).

• 7000 π.Χ. Η πρώτη ανθρώπινη εγκατάσταση στο νησί τοποθετείται στην Πρώιμη Νεολιθική Εποχή, δηλ. γύρω στο 7000 π.Χ. Οι πρώτοι Κύπριοι, οι λεγόμενοι Ετεοκύπριοι, κατά την πιο πιθανή εκδοχή κατέπλευσαν από τις απέναντι ηπειρωτικές ακτές (Μ. Ασία, Συρία, Παλαιστίνη) με αυτοσχέδιες σχεδίες. Οι Ετεοκύπριοι χρησιμοποιούσαν μια γλώσσα που δεν είναι ελληνική, την οποία έγραφαν μάλιστα με συλλαβική γραφή που συγγενεύει με τη Γραμμική Α΄ της Κρήτης. Η γραφή αυτή που ονομάζεται Κυπρομινωική δεν κατέστη δυνατό να αποκρυπτογραφηθεί. Οι πρώτοι αυτόχθονες κάτοικοι του νησιού, μετά τον αποικισμό των Αχαιών, άρχισαν σιγά σιγά να αφομοιώνονται και να εξελληνίζονται, ώσπου γύρω στον 4ο αιώνα π.Χ εξαφανίστηκαν.
• 1400 π.Χ. Στο νησί αρχίζουν να εγκαθίστανται Μυκηναίοι έμποροι, κυρίως λόγω του εμπορίου του χαλκού που τότε βρισκόταν στην ακμή του.
• 1230 π.Χ. Αρχίζει ο μαζικός αποικισμός του νησιού από τους Αχαιούς. Κατά την αρχαία παράδοση ο αποικισμός της Κύπρου από τους Αχαιούς συνδέθηκε με το τέλος του Τρωικού πολέμου και τις περιπλανήσεις των ομηρικών ηρώων, πολλοί από τους οποίους εγκαταστάθηκαν στην Κύπρο και ίδρυσαν εκεί πόλεις – βασίλεια (π.χ. ο Τεύκρος από το ελλαδικό νησί Σαλαμίνα ίδρυσε τη Σαλαμίνα της Κύπρου). Ωστόσο σύμφωνα με τις ιστορικές πηγές το κύριο μεταναστευτικό ρεύμα των Αχαιών προς την Κύπρο πραγματοποιήθηκε με την κάθοδο των Δωριέων προς τον Ελλαδικό χώρο και ήταν αποτέλεσμα της. Γίνεται επίσης δεκτό ότι στην Κύπρο έφτασαν και άλλοι άποικοι από άλλα ελληνικά μέρη (μαρτυρία Ηρόδοτου). Η εγκατάσταση των Αχαιών και άλλων ελληνικών φύλων στην Κύπρο δεν έγινε βίαια, αλλά ειρηνικά. Ιδρύθηκαν πολλά νέα βασίλεια με τον τύπο της πόλης – κράτους. Το νησί εξελληνίζεται.
• 950 π.Χ. Αρχίζουν να εγκαθίστανται ειρηνικά στην Κύπρο Φοίνικες, οι οποίοι ιδρύουν και αυτοί πόλεις, η κυριότερη από τις οποίες είναι το Κίτιο. Αυτοί (οι Φοίνικες) δεν κατόρθωσαν να επηρεάσουν το νησί τόσο πολύ όσο τα ελληνικά φύλα.
• 709 π.Χ. – 669 π.Χ. Οι Ασσύριοι κυριαρχούν στην Κύπρο. Τα κυπριακά βασίλεια βρίσκονται υπό καθεστώς υποτέλειας και πληρώνουν φόρους.
• 669 π.Χ – 565 π.Χ. Η Κύπρος παραμένει ανεξάρτητη.
• 565 π.Χ – 546 π.Χ. Το νησί έγινε υποτελές στους Αιγυπτίους. Διατήρησε ένα είδος αυτονομίας, αλλά πλήρωνε φόρους. Την περίοδο αυτή επισκέπτεται την Κύπρο ο Σόλων ο Αθηναίος.
• 546 π.Χ – 332 π.Χ Κυριαρχία των Περσών. Οι πολλές εξεγέρσεις των Κυπρίων δυστυχώς δεν είχαν κανένα αποτέλεσμα. Η κυριότερη εξέγερση ήταν αυτή του Ευαγόρα, του οραματιστή βασιλιά της Σαλαμίνας, επί των ημερών του οποίου η πόλη αυτή έφτασε σε μεγάλη ακμή.
• 332 π.Χ. Την Κύπρο απελευθερώνουν από τους Πέρσες τα στρατεύματα του Μ. Αλεξάνδρου. Ακολούθως οι Κύπριοι βοήθησαν με στρατεύματα και πλοία το Στρατηλάτη στην εκστρατεία του στην Ασία. Ακολουθεί η περίοδος των Πτολεμαίων στην Κύπρο. Τα κυπριακά βασίλεια καταργούνται και η Κύπρος διοικείται ως ενιαία περιφέρεια. Οι τέχνες αναπτύσσονται και οικοδομούνται λαμπρά οικοδομήματα.
• 58 π.Χ. Αρχίζει η περίοδος της Ρωμαιοκρατίας. Η Κύπρος γίνεται ρωμαϊκή επαρχία. Το 46 μ.Χ. αρχίζει σιγά σιγά ο εκχριστιανισμός του νησιού με την επίσκεψη των αποστόλων Παύλου και Βαρνάβα. Έγινε χριστιανός ακόμα και ο Διοικητής του νησιού Σέργιος Παύλος.
• 395 μ.Χ Η Κύπρος περιλαμβάνεται στο Ανατολικό Ρωμαϊκό Κράτος και ακολουθεί η Βυζαντινή περίοδος. Κατά την περίοδο αυτή η Κύπρος αποκτά Αυτοκέφαλη Εκκλησία. Υποφέρει όμως, κατά καιρούς, από τις επιδρομές Αράβων πειρατών, οι οποίοι καταστρέφουν και λεηλατούν πόλεις και αιχμαλωτίζουν πολλούς Κύπριους, τους οποίους μεταφέρουν και πουλούν στην Ανατολή ως δούλους.
• 1191 μ.Χ. Την Κύπρο καταλαμβάνει ο βασιλιάς της Αγγλίας Ριχάρδος ο Λεοντόκαρδος που βρισκόταν στην περιοχή στα πλαίσια της Γ΄ Σταυροφορίας. Τότε τελείωσε η βυζαντινή περίοδος για το νησί. Οι Άγγλοι και οι άλλοι Δυτικοί πήγαν στην περιοχή τάχα για να απελευθερώσουν τους Αγίους Τόπους και αντ’ αυτού επιδίδονται σε κατακτήσεις και αγοραπωλησίες, όπως θα δούμε και πιο κάτω.
• 1192 μ.Χ. Ο Ριχάρδος πουλά την Κύπρο στους Ναίτες Ιππότες. Μετά από μια εξέγερση των Κυπρίων, οι Ιππότες μετανιώνουν και ζητούν ακύρωση της πώλησης. Την ίδια χρονιά ο Ριχάρδος πουλά την Κύπρο στο φράγκικο Οίκο των Λουζινιάν. Καημένη Κύπρος, εμπόρευμα σε είχαν καταντήσει οι Εγγλέζοι από τότε!!
• 1192 μ.Χ – 1489 μ.Χ. Περίοδος της Φραγκοκρατίας. Μια ιδιαίτερα σκληρή περίοδος για την Κύπρο. Οργάνωση του νησιού σε βασίλειο δυτικού μεσαιωνικού τύπου. Εγκατάσταση δυτικών ευγενών - φεουδαρχών. Οι Κύπριοι σε κατάσταση δουλείας. Έγιναν πολλές εξεγέρσεις που καταστάληκαν. Η λατινική εκκλησία επιβλήθηκε στην Ορθόδοξη, η οποία διωκόταν.
• 1489 μ.Χ. Επιβάλλεται η Ενετική κυριαρχία στην Κύπρο. Και αυτή η περίοδος ήταν σκληρή για τους Κύπριους. Η Βενετία το μόνο που ενδιαφερόταν ήταν να εκμεταλλευτεί όσο το δυνατό περισσότερο το νησί, ενόψει και της στρατηγικής του θέσης.
• 1570 μ.Χ. Το νησί καταλαμβάνεται από τους Οθωμανούς.

Η συνέχεια στο επόμενο....

Στην εικόνα το αρχαίο θέατρο του Κουρίου που βρίσκεται στο νότιο τμήμα του νησιού, κοντά στη Λεμεσό. Κτίστηκε το 2ο αιώνα π.Χ., δηλαδή κατά την ελληνιστική περίοδο των Πτολεμαίων.